“Yanardağ” Bakü şehrinin 27 kilometre mesafesinde, Abşeron yarımadasında, Hazar Denizi’nin sahilinde bulunan Muhammedi köyünde, dağ eteğinde doğal gazın çıkması sonucu alevlenen ve tarihi bilinmeyen doğa olayıdır.
Abşeron’da doğal gazın kendiliğinden ateşlendiği çok yer olmuştur. Bu yerlerden biri de günümüze kadar yanmaya devam eden “yanardağ”dır. Bu yanardağa başka bir isim verilmemiş ve “Yanardağ” olarak anılmıştır.
Marco Polo da kar kış demeden yüzyıllardır yanan Yanardağ’dan bahsetmiş ve Abşeron Yarımadasında kendiliğinden yanan çok sayıda doğal gaz alevini de yazılarına konu edinmiştir.
Yanardağ, 7. yüzyıldan önce Mecusi tapınağı olarak da kullanılmıştır. Yanardağ’la ilgili ilk belgenin 5. yüzyılda Bizans tarihçisi ve seyyah Paniliy Prisk’e ait Kafkas Albanyası kitabı olduğu ve bu kitapta yanan dağlar, kayalar, taşlar hatta sudan bahsedildiği bilinmektedir. Yanardağ’ın geçmişte Ateşperestlerin ibadet yeri olduğu ve buraya İran, Hindistan, Pakistan’dan Zerdüştlerin geldiği de bilinmektedir.
Birtakım Arap kaynaklarında da (“Yollar ve Memleketler Hakkında”, “Iklimlerin Öğrenilmesi için En İyi Dağılım”, “Akıllara Katkı ve Mucizelerin Seçilmesi”, “Ülkelerin Sözlüğü” ve diğer eserlerde) Yanardağ’la ilgili bazı bilgiler bulunuyor.
Yanardağ, jeofiziksel ve tektonik süreçler sonucunda yeryüzüne çıkan doğal gazların alev alarak yanmasıyla oluşmuştur. Alandaki yanmalar yerin derinliğindeki petrollü-doğal gazlı tortul tabakalarında katmanların yıkanması, balçık volkanlarının püskürmesi sonucunda oluşan çatlaklar aracılığıyla yeryüzüne çıkan doğal gaz akınlarının yanması sonucu meydana gelmektedir. Yanardağ’da bazen alevin yüksekliği 10-15 metreye de varabiliyor. Yapılan jeolojik araştırmalar ve tarihi veriler bu yanmaların tarihinin milattan önceye dayandığını gösteriyor.
Yanardağ’ın doğusunda sönmüş tepeler de var. Bu tepeler 19. yüzyılın sonuna kadar yanmaya devam etmiş ancak 20. yüzyılın başında petrol çıkartıldığı esnada bu dağların bazıları kendiliğinden sönmüş bazıları ise söndürülmüştür. Bugün de doğal gaz boru hatları çekildikçe ateşin kapladığı alanın azalmış olduğunu görebiliriz.
UNESCO Dünya mirasına aday gösterilen Yanardağ, eski cumhurbaşkanı Haydar Aliyev’in 2007, 2 Mayıs 2141 sayılı kararıyla devlet tarihi-kültürel ve doğa alanı olarak ilan edildi.