Dünya’nın her yerinde olduğu gibi Türkiye’de de Amerika’ya olan ilgi her geçen gün artmaktadır. Kimileri turist olarak kimileri de eğitim amaçlı Amerikayı tercih etmektedir. Küreselleşen dünyada Amerikan filmleriyle yetişen nesiller nerede yetişmiş olursa olsun bir Amerikan hayranlığı taşımaktadır. Bu yazıda ise bu durumu eğitim açısından ele alacağız ve Amerika’da eğitim almanın avantajları ve dezavantajlarını inceleyeceğiz.
Her sene birçok internet sitesi tarafından dünyanın en iyi üniversiteleri listesi açıklanmaktadır. Dünyanın en iyi 100 üniversitesinin yarısından fazlası Amerikan üniversiteleri olması hemen hemen bütün öğrenci adaylarında ABD üniversitelerinde eğitim görme isteği doğurmaktadır. Kaliteli eğitimi, zengin kaynaklı kütüphaneleri ve dünyada öncelik tanınan yüksek geçerliliği olan diplomasıyla Amerikan üniversiteleri her sene yüzbinlerce uluslararası öğrenciyi kabul etmektedir. 2015 istatistiklerine göre ABD’de toplam 4627 yüksek eğitim kurumu faaliyet göstermekte, bunlardan 3 bini dört senelik üniversite ve 1,627’si ise iki senelik yüksek okullardır. 21 milyon öğrenciye sahip Amerikan üniversitelerinde 1 milyondan fazla uluslararası öğrenci eğitim almaktadır.
Amerika’da Üniversite Kazanmak
ABD, Batı Avrupa, Kanada ve Avustralya gibi prestijli üniversitelere sahip ülkelerde üniversiteler reklam ihtiyacı olmadığı için burs olanakları diğer ülkelere göre daha azdır. Amerika Birleşik Devletleri’nde bir kaç tane Community College dışında bütün yüksek öğretim kurumları ücretlidir. Yurt dışından gelen bir öğrencinin ödemesi gereken Amerika’da lisans eğitimi ücreti yıllık ortalama 5 bin ile 60 bin dolar arasında değişmektedir. Yüksek lisans ve doktora eğitimlerinde başvuru yapan öğrenci sayısının lisans başvurularına göre daha düşük olması, lisans döneminde kazanılan tecrübeler ve edinilen referanslar sayesinde burs bulma olanağı daha yüksektir.
Amerika’da üniversite okumak isteyen öğrencilerin lise döneminde olağanüstü başarı göstermiş olması, devlet bursu kazanmış olması ya da ailesinin okul ücretini karşılayabilecek durumda olması gerekmektedir.
Amerika’da Lisans Eğitimi
Amerika’da lisans eğitimi almak isteyen öğrenci adaylarından genellikle şunlar istenmektedir:
1. Yüksek lise not ortalaması,
2. Amerika’da eğitim İngilizce olduğu için uluslararası geçerliliği olan İngilizce sınavlarından (TOEFL 75 ve üstü, IELTS 6 ve üstü) gereken puanı almaları gerekmektedir.
3. SAT ya da ACT sınavlarından gereken puanı (ortalama 1800 üzerinden 1200) almaları gerekmektedir.
SAT nedir?
Türkiye’deki YGS, LYS gibi üniversite giriş sınavıdır ve üç İngilizce okuma (reading), yazma (writing) ve matematik (Math) kısımdan oluşmaktadır.
ACT sınavı nedir?
Aynı SAT sınavı gibi bir sınav olan ACT, Amerika Birleşik Devletleri’nde okumak isteyen öğrencilerin seviyesini ölçen bir sınav. SAT ile ACT farkı, ACT’nin dört ana bölümden oluşması: İngilizce, Matematik, Okuma (Reading) ve Fen. Bir de isteğe bağlı yazma (writing) bölümü bulunuyor.
Bunları sağladığınızda istediğiniz Amerikan üniversitesine başvuru yapabilirsiniz. Ayrıca uluslararası öğrenciler için oluşturulan burslara da başvuru yapma şansına sahip olacaksınız.
Amerika’da Yüksek Lisans ve Doktora Eğitimi
Lisans eğitimini Türkiye’de veya başka bir ülkede tamamlayan öğrenciler yüksek lisans ve doktora eğitimi için ABD üniversitelerine başvuruda bulunabilirler. Amerika’da yüksek lisans veya doktora yapmak isteyen mezunların sağlaması gereken şartlar şunlardır:
1.3.50 ve üzeri GPA, lisans not ortalaması (burs kazanma olasılığı için)
2. Uluslararası geçerliliği olan İngilizce dil sınavlarından gereken puanlara sahip olmak (TOEFL 100 ve üstü, IELTS 6.5 ve üstü)
3. Türkiye’deki ALES’ın Amerika’daki karşılığı olan GRE, GMAT sınavlarından gereken puanlara sahip olmak
4. En az 2 Referans Mektubu (Reference Letter) (Lisans eğitiminde ders veren hocalardan alınacak)
5. Niyet Mektubu (Letter of Intent), başvurulan üniversite ve eğitim için Amerika’da YL veya PhD yapmak isteyen adayların neden o programı ve neden o üniversiteyi seçtiğine dair başvurulan üniversiteye hitaben yazılmış, ileriye yönelik hedefleri, çalışmak istediği alanı ve adayı diğer insanlardan farklı kılan özelliklerini anlatan mektup.
6. Özgeçmiş (CV)
Amerika’da eğitim almanın avantajlarının çok olmasının yanı sıra Amerika’da üniversite okumanın dezavantajları da bulunmaktadır. Amerika üniversitelerinden diploma almak, İngilizceyi ileri seviyeye taşımak, diğer öğrencilere göre daha rahat iş bulma şansı, yurtdışı tecrübesi gibi avantajların yanında aileden uzakta bir kaç sene geçirmek zorunda kalmak, kültür değişiklikleri sebebiyle yaşanılan (yemek ve insanların iletişim tarzı gibi) farklılıkların ortaya çıkardığı zorluklar, üniversitelerin çok yüksek maliyetli olması gibi bir kaç dezavantajı da bulunmaktadır.
Yüksek Lisans ve Doktora Eğitimini Amerika’da tamamlamak isteyen adaylar için MEB (Milli Eğitim Bakanlığı Bursu), Fulbright (Foreign Students Program) bursu ve başka özel ve devlet bursları bulunmaktadır.