Coğrafi koşullar nedeniyle birbirinden ayrı kara parçalarını birleştirme görevi üstlenen köprüler aynı zamanda kültürel etkileşimin ve bağların güçlenmesinin de sembolü olmuşlarıdır.
Türk coğrafyasında binlerce örneğini görebileceğimiz bu simgesel eserlere çok değer verilmiş ve estetik-mimari açıdan eşsiz eserler ortaya çıkarılmıştır. Bu yazımızda Türkiye’nin tarihi köprüleri arasından seçtiğimiz bazı önemli köprüleri ele alacağız.
Antalya Belkıs Sultan Alaeddin Köprüsü:
Belkıs Köprüsü (Antalya)
Köprüpazarı Çayı üzerine inşa edilmiş olan ve Aspendos Akropolü’ne 2 km mesafededir. Tarihi kaynaklarda; Köprü Pazar, Sultan Alaeddin, Belkıs Köprüsü, Köprü Çayı gibi isimlerle yer almaktadır.
MS 4’üncü yüzyılda yapılmış bir köprünün deprem sonrası yıkılmasının ardından 13. yüzyılda Selçuklu döneminde yeniden inşa edilmiştir. Kitabesinden Sultan II. Gıyaseddin Keyhüsrev’in 1239-1240 yıllarında yaptırıldığı anlaşılmaktadır. Evliya Çelebi’nin Seyahatname eserinde de ismi geçen köprü mevcut haliyle 225 metre uzunluğa sahiptir ve kuzeybatı, güneydoğu istikametinde uzanmaktadır.
Artvin Ortacalar Çifte Köprüler:
Ortacalar Çifte Köprü (Artvin)
Tahminen 18. yüzyılda inşa edilmiş bir köprü olan köprüler, Arılı ve Küçükköy yol ayrımında yer alır. Tek gözden oluşan köprüler birbiriyle benzerlik göstermektedir. Artvin’in Arhavi ilçesine bağlı Ortacalar Köyü’ne 2,5 km mesafededir. Eğimli bir yola sahiptir. Doğa turizmi için ideal bir rotada bulunan köprü restorasyon çalışmalarının ardından oldukça fazla ziyaret almaya başlamıştır.
Köprüler, Artvin’de Osmanlı döneminde inşa edilen 20 köprü arasında yer almaktadır. Kaliteli bir taş işçiliğinin rahatlıkla gözlemlenebileceği çifte köprüler bölge turizminin merkezi konumundadır. Kalimet Vadisi’nden akan derenin üzerine inşa edilmiş ve yapımında kesme taş kullanılmıştır. Köprülerden sonra Dikyamaç Köyü’nde yer alan Yaşam Müzesi ile Mençuna Şelalesi’ne rahatlıkla gidilebilir.
Konya Meram Köprüsü:
Meram Köprüsü (Konya)
Düzgün kesme taşlardan meydana getirilmiş bir köprü olan Meram Köprüsü’nün yapılışı 13. yüzyılda dayanır. Kitabesi bulunmadığından kesin olmamakla birlikte 14. yüzyılda da inşa edilmiş olabileceği değerlendirilmektedir.
Kemer ayakları, tabliyesi ve korkulukları onarım görmüştür. Beş kemer gözden oluşan köprü kuzey-güney istikametinde uzanır. Meram Çayı’nın üzerine kurulmuştur. En iyi korunmuş tarihi köprüler arasında gösterilir. Daha önceleri araç trafiğine açıkken bugün itibariyle sadece yayaların kullanımına açıktır.
Diyarbakır Dicle Köprüsü:
Dicle Köprüsü (Diyarbakır)
Dicle Nehri üzerinde doğu-batı istikametinde kurulu olan Dicle Köprüsü, on kemer gözlü ve sivri kemerlidir. Diyarbakır-Silvan karayolu üzerinde bulunmaktadır. Köprüdeki aslan tasviri ilgi çekmektedir. Köprünün ilk kemer ayağında bulunan tasvir, kitabe kuşağının solunda yer almaktadır.
Mervaniler döneminde 1065 yılında Nizamüddevle Nasr tarafından yaptırıldığı köprünün kitabesinden anlaşılmaktadır. On gözlü köprü olarak da adlandırılan köprü Dicle’nin iki yakasını birleştirir. Mardin kapısı dışında olup şehre 3 km mesafededir. Kesme bazalt taştan imal edilmiştir.