Bu içeriğimizde Peygamberimizin yemekle ilgili sünnetleri, islamda yemek adabı, yemekte yapılması ve yapılmaması gerekenler, dinimize göre yemek adabı ve peygamberimizin yemekle ilgili tavsiyelerini bulacaksınız.
| Sağlıklı bir yaşam istiyorsak, nasıl beslendiğimize dikkat etmeliyiz. Dikkat ederken doğruyu veya yanlışı nasıl ayırt edeceğiz? İşte bu sorunun cevabını Peygamber Efendimiz (Sallâllâhu Aleyhi ve Sellem) bizlere bildiriyor. Yemekten önce ve sonra elleri yıkamak “Yemeğin bereketi yemekten önce ve sonra elleri yıkamaktır.” (Ebu Davud) “Kim Allah’tan, evinin bereketini arttırmasını isterse yemekten önce de sonra da elini yıkasın.” (İbni Mace) Yemeğe besmele ile başlamak Hz. Aişe (Radıyallahu Anh’dan rivayet ile Allah Resulü (Sallâllâhu Aleyhi ve Sellem )şöyle buyurdu: “Biriniz yemek yerken “Bismillah” desin; başta söylemeyi unutursa sonunda “Bismillahi fi evvelini ve ahirihi”, “Başında da sonunda da Bismillah” desin.” (Ebu Davud, Tirmizi) Yemeğe tuz ile başlamak ve bitirmek “Yemeğe tuz ile başlamak ve bitirmek yetmiş derde devadır.” (Riyaz’ün Nasihin) Sağ el ile yemek Ömer bin Ebi Seleme (Radıyallahu Anh ): “Allah Resulü (Sallâllâhu Aleyhi ve Sellem ) himayesinde bir çocuktum. Elim yemek tabağının her tarafında dolaşıp dururdu.” Bunun üzerine Rasûlullah (Sallâllâhu Aleyhi ve Sellem) şöyle buyurdu: “Ey çocuk! Besmele çek, sağ elinle ve sana yakın olan taraftan “Ondan sonra yemek yeme şeklim, Allah Resulü (Sallâllâhu Aleyhi ve Sellem )’in talim buyurduğu gibi olmuştur.” (Buhari, Müslim, Ebu Davud, Tirmizi) Üç Parmağı ile Yerlerdi“Rasûlullâh Efendimiz (Sallâllâhu Aleyhi ve Sellem), üç parmağı ile yemeklerini yerler ve yemeğin sonunda, o üç parmağını yalarlar idi.”(Müslim, Eşribe:131-132; Ebû Dâvûd, Et`ime:49; Tirmizî, Et’ime:11) Yemeğin içine düşen sineğin tamamını yiyeceğin içine daldırılmasını tavsiye ederlerdi.“Sizden birinizin tabağına sinek düşer ise onu içine batırınız. Zira kanatlarının birinde hastalık, diğerinde şifa vardır. O, kendisinde hastalık bulunan kanadını öne sürerek kendisini korur. Bu sebeple tamamını batırın.”(Buhârî, Tıb:58; Ebû Dâvûd, Et’ime:49; İbnü Mâce, Tıb:31) Yemeği sıcak yememek “Yemeği soğutun! Zira sıcak yemek, bereketsiz olur.” (Taberani) Çömelerek yemek yemek Çömelerek oturmak, hiçbir şeye dayanmamak. Hz. Peygamber (Sallâllâhu Aleyhi ve Sellem ) yemek yerken çömelerek oturur, hiç bir şeye dayanmaz ümmetine de bunu tavsiye ederdi:“Bir yere dayanarak yemek yemeyiniz.” (Buhari) Enes (Radıyallahu Anh )’dan rivayet ile Peygamber Efendimiz (Sallâllâhu Aleyhi ve Sellem) şöyle buyurmuştur :“Allah Resulü (Sallâllâhu Aleyhi ve Sellem) dizlerini büküp kalçaları üzerinde oturduğu halde yemek yediğini gördüm.” (Müslim)Yere Düşen Lokmayı Yememezlik Yapmazlardı “Sizden birinizin lokması yere düştüğü vakit onu yerden alsın, bulaşan kısmını temizleyip yesin. Şeytana bırakmasın.”(Müslim, Eşribe:136; Tirmizî, Et’ime:11) Yemekte Fazla Vakit Geçirmemek Doymadan kalkmak Midenin üçte birini yemek üçte biri su ve kalan üçte biri de hava olmalıdır.“Ademoğlu karnından daha kötü bir kabı doldurmamıştır. Ademoğluna belini doğrultacak birkaç lokma yeter. Mutlaka bundan fazla yemesi icap ederse, midesini üçe bölsün: “Üçte birini yemek, üçte birini su, üçte birini de nefesine ayırsın.” Eti dişleriyle ısırarak yemek “Eti dişlerinizle ısıra ısıra yiyiniz. Çünkü bu şekil yemek daha lezzetli ve daha hoştur.” (İbn Mace, Ebu Davud) Ayakta bir şey yiyip içmemek “Peygamber Efendimiz (Sallâllâhu Aleyhi ve Sellem ) ayakta su içmekten ve yemek yemekten nehy etmiştir.” (Bezzar, Ebu Ya’la) Yemeğin sonunda hamdetmek Resûlullah (Sallâllâhu Aleyhi ve Sellem )şöyle buyurmuştur: “Kişiye sofrası kurulur; sofra henüz kaldırılmadan bağışlanır.” “Niçin bu böyle olur ey Allah’ın Resulü!” diye sorduklarında Resulullah (Sallâllâhu Aleyhi ve Sellem) şöyle buyurmuştur: “Çünkü o, sofra kurulduğu zaman besmele çeker, kaldırıldığı zaman “El Hamdü lillah” der. Akşam yemeğini ihmal etmemek Bir miktar hurma bile olsa akşam yemeğini yiyiniz, çünkü akşam yemeğini kaldırmak ihtiyarlık ve güçsüzlüğe sebep olur.” (Tirmizi) Bir şey yiyip-içtikten sonra ağzını yıkamak İbn Abbas (Radıyallahu Anh )’dan rivayetle : “Peygamber (Sallâllâhu Aleyhi ve Sellem ) süt içti, su getirtip ağzını çalkaladı ve şöyle dedi: “Bunda yağ vardır.” (Tirmizi, Buhari, Ebu Davud) İbn Ömer (Radıyallahu Anh ): “Azı dişlerin arasında kalan yemek kırıntıları dişleri zayıflatır.” (Taberani) Tabakta kalan yemeği sünnetlemek Kim bir tabakta yemek yiyip de sonra o tabağı sünnetlerse (sıyırırsa) , o tabak onun için Allah’tan mağfiret diler.” (Tirmizi) Hurmayı Ayıklar ve Seçerek Yerlerdi “Peygamber Efendimiz’e (Sallâllâhu Aleyhi ve Sellem) eski hurma getirilmiş idi. İçindeki kurtçuklardan dolayı onu iyice ayıklamışlar idi.” (Ebû Dâvûd, Et’ime:43)Tirit Yemeğinin Buharı Gidinceye Kadar Üzerinin Örtülmesini Tavsiye Ederlerdi. Hazreti Esma (Radıyallâhu Anhâ): O, tirit (et suyuyla ıslatılmış) yemeği yaptığı zaman, buharı gidinceye dek üstünü örtüp kapatır idi. Sonra şöyle derdi: Ben Allah Resulü’nden (Sallâllâhu Aleyhi ve Sellem) şöyle duydum: “Bu, yemek için en büyük bereket vesilesidir.” (Ahmed ibnü Hanbel, el-Müsned, No:26958) Tabak ona şöyle der: “Sen beni şeytandan kurtardığın gibi Allah da seni ateşten azat edip kurtarsın.” (Nesai) Çarşı-sokakta yemek yememek “Çarşıda, sokakta yemek yemek düşüklüktür.” (Taberânî Mu‘cemü’l-Kebîr, No:7977 ) Nezaket kurallarına uygun değildir. Yemeğin ortasından yememek “Bereket yemeğin ortasına iner dolayısıyla siz yemeği ortasından değil kenarlarından yiyin.” (Ebu Davud) İbn Abbas’dan (Radıyallahu Anh ): “Bereket yemeğin ortasına iner. Onun için kenarlarından yiyin, ortasından yemeyin.” (Tirmizi) Lokmaları iyice çiğnemek Lokmaları iyice çiğnemek sünnettir. Yemeğin sonunda tabakta veya sofrada atık bırakmamaktır. Ekmek kırıntılarını yemek Peygamber Efendimiz (Sallâllâhu Aleyhi ve Sellem) Yemeğini Ashâbı ile Birlikte Yerlerdi “Allah’ın en çok sevdiği yemek, üzerinde ellerin çoğaldığı yemektir.”(et-Terğib ve’t-Terhib, c.4, s.362) “Birlikte yiyin ve Allah’ın ismini zikredin (Besmele ile başlayın) ki yemeğiniz bereketlensin.”(Ebû Dâvûd, Et’ime,15; İbnü Mâce, Et’ime:17) Birlikte yemek, tek yememek Hz. İbrahim Aleyhisselam misafirsiz yemek yemezdi. “İki kişinin yemeği üç kişiye, üç kişinin yemeği de dört kişiye yeterlidir.” (İbn Mace) “Bir kişilik yemek iki kişiye yeter. İki kişilik yemek dört kişiye yeter. Dört kişilik yemek ise sekiz kişiye yeter.” (Müslim, Tirmizi) İkramda bulunmak “Rahman’a ibadet edin, yemek yedirin, bol selam verin ki selametle cennete giresiniz!” (Tirmizi) Yemeğe kusur bulmamak Ebu Hureyre (Radıyallahu Anh ): “Peygamber Efendimiz (Sallâllâhu Aleyhi ve Sellem ) hiçbir yemeğe kusur bulmazdı, canı çekerse yerdi, çekmezse bırakırdı.” (Buhari, Müslim, Ebu Davud, Tirmizi) Kapların Üzerinin Örtmek “Kaplarınızı örtün, tulumlarınızı bağlayın, kaplarınızın ağzını kapayın, örtülmesi gerekenleri örtün, kandilleri söndürün, çünkü şeytan kapalıyı açamaz, kırbanın bağını çözemez, kapların örtülerini açamaz. Çünkü fare kandillerin içindeki yağı ve fitili yemek ister de ev halkının üzerine evlerini yakabilir.” (Müslim, Eşribe:12; İbnü Mâce, Eşribe:16) Peygamber Efendimiz (Sallâllâhu Aleyhi ve Sellem) Ellerinde Yemek Kokusu ve Bulaşığı Var İken Uyumazlar ve Bunu Tavsiyede Etmezlerdi. “Her kim elinde yemek bulaşığı ve kokusu varken yatıp uyursa ve geceleyin kendisine bir şey olursa kendisinden başka kimseyi suçlamasın.”(Ebû Dâvûd, Et’ime:55) “Şüphesiz şeytan çok hassas ve artıkları yalayıcıdır. Kim elinde et kokusuyla yatıp da daha sonra başına bir şey gelirse, asla kendi nefsinden başkasını kınamasın.”(Ebû Dâvûd; Et’ime:54; Tirmizî, Et’ime:48) Rabbim bizlere sağlıklı bir ömür nasip eylesin. Yazmak kolay, okumak ondan da kolay. Asıl iş, amel edebilmek. Rabbim bizlere amel etmeye muvaffak eylesin. Amin. Sağlıcakla kalın… ومنالله التوفيق Selman YAMAK selmanyama5@gmail.com |