30 Kasım 2007 tarihinde Isparta’da düzenlenen bilimsel bir programa gitmek üzere bindikleri uçağın düşmesi sonucu diğer yolcularla birlikte 6 tanınmış bilim insanını kaybettik.
Prof. Dr. Engin Arık
Engin Arık’ın Şüpheli Ölümü
Kaybettiğimiz bilim insanlarından birisi, Toryum ve enerji üzerine yaptığı çalışmalarla dünyanın dikkatini çekmiş bir isim olan Prof. Dr. Engin Arık idi. Isparta’da düşen uçağın kaza nedeni olarak çok fazla şey yazılıp çizilse de, özellikle Engin Arık’ın stratejik çalışmaları dikkate alındığında kafalardaki soru işaretleri hiçbir zaman tam olarak giderilemedi.
Peki Toryumun önemine ve Türkiyenin Toryum potansiyeline dikkat çekmeye çalışmış bilim insanı Engin Arık kimdir? Çalışmaları nelerdir?
Engin Arık Kimdir?
Prof. Dr. Engin Arık dünyaca ünlü Türk parçacık fizikçisidir. Boğaziçi Üniversitesi’nde Fizik Profesörü olarak görev yapmış olan Arık, enerji sorusuna çevreci bir çözüm olarak Toryum madenini ileri sürmesiyle tanınmaya başlanmıştır.
1948 yılında doğan Arık, İstanbul Üniversitesi Fizik–Matematik bölümü mezunudur. ABD’de Pittsburgh Üniversitesi’nde master ve doktora eğitimin tamamladı. 1981’de doçent, 1988’de profesör oldu. 1997-2000 arasında Viyana Üniversitesi’nde öğretim üyeliği yapan Arık, Avrupa Nükleer Araştırma Merkezi (CERN) nezdinde “Atlas Deneyi” üzerinde çalışma yapmakta idi. Bununla birlikte CAST deneylerine katılım sağlayan Türk bilim insanlarına liderlik de yapmıştır.
Aynı yıllarda Birleşmiş Milletler’e bağlı Comprehensive Test Ban Treaty Organization kuruluşunda da çalışmalarda bulundu. Deneysel yüksek enerji fiziği alanında sayısız makaleler yazmış ve akademik çalışmalarda çok defa makalelerinden alıntılar yapılmıştır.
Prof. Dr. Engin Arık
Engin Arık Bilimsel Çalışmaları
21. yüzyılın madeni olarak gördüğü Toryum madenine dikkat çekmeye çalışan Prof. Dr. Arık, “sadece Isparta’da bulunan Toryum rezervi Türkiye’nin 100 yıllık enerji ihtiyacını karşılayacak düzeyde” açıklamasıyla gündeme geldi. Konunun önemini; “Büyük bir servetin üzerinde oturuyoruz. Küçük bir bilimsel yatırım ile toryumu enerjide kullanmak suretiyle dünya devleri arasına girmemiz mümkündür” cümleleriyle ifade etmiştir.
Hürriyet Gazetesi’nde 27 Temmuz 2002 yılında verdiği röportajında ise toryumun 21. yüzyılın en stratejik madeni olduğundan bahisle yeni tip nükleer santrallerle toryumun bir numaralı maden olduğunu söylemiştir. Yeni tip reaktörlerde Toryum kullanılabileceğine dikkat çekmiş, bu değerli madenin trilyonlarca varile eş değerde bir enerji kaynağı olduğunu savunmuştur.
Türkiye’nin Toryum rezervi ve rezerv bakımından dünyadaki yeri
Toryum madeni
Tıpkı Uranyum gibi nükleer enerji hammaddesi olan toryum, daha temiz ve daha güvenli bir maden olarak görülmektedir. Bilim ve enerji dünyasında geleceğin yakıtı olarak lanse edilen Toryum bakımından Türkiye en zengin 2. ülke konumunda bulunuyor. Eskişehir’deki Toryum rezervi Türkiye’nin yaklaşık 1000 yıllık enerji ihtiyacını karşılayabilecek kapasitede iddiasını CERN Bilim Komitesi Üyesi Prof. Dr. Saleh Sultansoy da doğrulamaktadır.
Sultansoy, Nükleer Fizik Profesörü olan Metin Arık’ın katıldığı bir panelin moderatörü olduğunu ve toryumu ilk kez burada duyduğunu dile getiren bir bilim insanımız. Nükleer enerjinin bilinmeyen tarafı olarak nitelendirdiği toryumu ilk kez duyduğu Metin Arık ise rahmetli Engin Arık’ın eşinden başka birisi değildi.
Prof. Dr. Engin Arık, 2014 yılında yayınlanan Webometrics raporunun h-index sıralamasında kendisine, Türk bilim insanları arasında birinci sırada yer verilmiştir.