Halide edip adıvar kimdir?
Öğretmen, siyasetçi, akademisyen ve yazar gibi unvanlarının yanı sıra, bir sivil olmasına rağmen “onbaşı” rütbesi kazanan Halide Edip Adıvar, aynı zamanda yetenekli bir hatip ve edebiyatçıdır. 1884 yılında doğmuş, Üsküdar Amerikan Kız Koleji’nden mezun olmuştur. Bu yönüyle İngiliz ve Amerikan kültürünü tanıma imkanı elde etmiş, bunun avantajını milli mücadelede zaman zaman kullanmıştır. Kadın haklarına ilişkin 1908 yılında yazılar yayımlamış, müfettişlik ve öğretmenlik görevlerini de yürütmüştür. Ayrıca Balkan Savaşları sırasında hastanelerde görev almıştır. 1919 yılında İstanbul Sultanahmet Meydanı’nda yaptığı halkı işgale karşı koymaya cesaretlendiren ünlü konuşmasını gerçekleştirmiş ve kendinden bahsettirmeyi başarmıştır. Savaş yıllarında ülke için hayati bir öneme sahip olan Anadolu Ajansı’nın kuruluşunda rol alarak gazetecilik yapmıştır.
Milli Mücadelede Bir Kadın Kahraman
Kendisine Onbaşı rütbesini uygun gören kumandan Miralay Asım, Sakarya Muharebesi esnasında Halide Edip’in atını ateş hattına sürdüğü andan çok etkilenmiş ve bunun diğer askerlere cesaret verdiğini söylemiştir. 1922 yılında önce Çavuş, sonra Başçavuş rütbesine yükseltilmiş, bu şekilde astsubay statüsü kazanmıştır. Türk tarihi açısından önemli bir tarih olan 1919 itibariyle milli mücadelenin öncüleri arasında bulunan Halide Edip, Amerikan mandası (himayesi) üzerine yazdığı tezini mektup aracılığı ile Mustafa Kemal’e göndermişti. Bu sırada Sivas Kongresi hazırlıkları yapılıyordu. Tezi karşılık bulmadı ve geçen zaman zarfında “Mustafa Kemal Paşa haklıymış” diyerek tezinin çürütüldüğünü kabul etmek durumunda kalmıştır. Genç cumhuriyetin ilk akademisyenlerinden birisi olarak gösterilen Halide Edip, 1926’dan itibaren 14 sene boyunca Oxford, Illinois, Yale, Sorbone ve Cambridge gibi üniversitelerde İngilizce konferanslar vermiştir. Ardından yurda dönüş yapmış ve İstanbul Üniversitesi’nde Edebiyat Profesörü unvanıyla ders vermeye başlamıştır.
Halide Edip Adıvar’ın eserleri
Aynı zamanda I. TBMM’nin ilk Sağlık Bakanı olan Adnan Adıvar’ın eşi olan Halide Edip, II. Meşrutiyet’in ilanında başladığı edebi hayatına 21 roman, 2 tiyatro eseri, 4 hikaye kitabı yazma başarısı sığdırmıştır. En meşhur çalışmaları arasında bulunan Ateşten Gömlek romanı ve Sinekli Bakkal çok satanlar listesinde yer almaktadır. Ateşten Gömlek ile birlikte Dağa Çıkan Kurt hikaye kitabı 1922 yılında, savaş ortamında yayımlanmış, ertesi sene de Vurun Kahpeye eseri edebiyat dünyasındaki yerini almıştır. Halide Edip, eserlerinde kadınların toplum içerisindeki rolü ve kadın eğitimine de dikkat çekmiştir.