Azerbaycan ekonomisini büyük oranda doğalgaz, petrol ve demir cevheri rezervlerinden sağladığı gelir oluşurur. Azerbaycan’ın yaptığı ihracatın yüzde 90’ından fazlasını doğalgaz ve petrol oluşturmaktadır.
Oil and Gas Journal Azerbaycan’ın kanıtlanmış ham petrol rezerv miktarını 2013 yılı itibariyle, 7 milyar varil civarında hesaplamış ve 1846’dan 2017 yılına kadar toplam 2 milyar ton üretim yapıldığını bildirilmiştir. Azerbaycan’da çıkarılan petrol miktarı ve dağıtım oranları şu şekilde gerçekleşir;
Azerbaycan Devletine ait petrol şirketi SOCAR, ülkedeki toplam petrol üretiminin yaklaşık olarak yüzde 20’sini gerçekleştirir. Üretilen petrolün kalan kısmı ise uluslararası enerji şirketleri tarafından çıkartılır. Azerbaycan’ın petrol üretim miktarı istikrarlı bir şekilde artmış, 2002-2010 yılları arasında günde 315 bin varilden 1 milyon varile kadar çıkmıştır.
Azerbaycan’ın petrol sahaları ve Azerbaycan’da petrol çıkaran şirketler:
Azerbaycan’ın en büyük petrol sahaları Şah Denizi ve Azeri Çırak Güneşli(AÇG)’de bulunmaktadır. Bakü’nün 100 kilometre doğusunda bulunan ve 4325 metrekarelik alanı kapsayan AÇG’de üretimin günde 1 milyon varil olması beklenmektedir.
Şah Deniz sahası bölgesinde ise günde yaklaşık olarak 40 bin varil petrol çıkarılıyor. Şah Deniz petrol sahası, 1992 yılından bu yana British Petrolium (BP) tarafından işletilmektedir. BP, günümüzde Azerbaycan’ın en büyük yabancı yatırımcısı konumundadır.
AÇG sahasını dokuz şirketin oluşturduğu uluslararası bir konsorsiyum işletmektedir. En büyük payını BP’nin oluşturduğu konsorsiyumun diğer ortakları ise; ExxonMobil ve Hess, Amerikan Chevron, Japon Inpex ve Itochu, Norveçli Statoil, Azeri SOCAR ve Türkiye Petrolleri Ananim Ortaklığı (TPAO) bulunmaktadır.
Azerbaycan petrolünün taşınması 3 hat üzerinden yapılmaktadır
1)Bakü-Tiflis-Ceyhan (BTC) Petrol Boru Hattı: Azerbaycan’ın petrol ihracatının yüzde 80’i, 1768 kilometrelik Bakü-Tiflis-Ceyhan (BTC) üzerinden yapılıyor. 2005 yılında inşaası tamamlanan hat, 2006 yılında faaliyete başladı. BP’nin işlettiği Hattın günlük kapasitesi 1 milyon varil civarındadır. BTC ile Azeri petrolü, Gürcistan üzerinden Ceyhan Limanı’na geliyor ve buradan tankerlerle dünya pazarına taşınıyor.
2)Bakü-Novorossisk (Kuzey Yolu) Petrol Boru Hattı: Günlük 100 bin varil petrol taşıma kapasitesine sahip hattın uzunluğu yaklaşık 1330 km. uzunluğundadır. Faaliyetine 1996 yılında başlayan hat ile Azeri petrolü, Rusya’nın Novorossisk Limanı’na taşınır. Rusya kısmını TRANSNEFT şirketinin işlettiği hattın Azerbaycan kısmını SOCAR işletmektedir.
3)Bakü-Supsa (Batı Yolu) Petrol Boru Hattı: 145 bin varil günlük taşıma kapasiteli hattın uzunluğu 833 kilometredir. Bakü-Supsa Petrol Boru Hattı ile Azeri petrolü önce Gürcistan’ın Supsa kentine, oradan da tankerlerle dünya pazarına taşınmaktadır. Hattı1999 yılından beri SOCAR adına uluslararası konsorsiyum işletmektedir.